Hệ thống dẫn động là một phần quan trọng của một chiếc ô tô, nó đóng vai trò then chốt trong toàn bộ quá trình vận hành. Tùy vào mỗi dòng xe và chức năng hoạt động mà sẽ dùng hệ thống truyền động riêng biệt. Ngày nay, phân loại hệ thống truyền động gồm có 2 loại chính là dẫn động 1 cầu cà 2 cầu. Trong hệ thống dẫn động 1 cầu phân loại có dẫn động cầu trước (Front Whell Drive) và dẫn động cầu sau (Rear Whell Drive) và hệ thống dẫn động cầu sau phân loại có dẫn động bốn bánh toàn thời gian (All Wheel Drive) và dẫn động bốn bánh bán thời gian (4 Whell Drive). Trong bài viết này chúng ta sẽ tìm hiểu ưu và nhược điểm của từng loại hệ thống dẫn động cụ thể.
1. Hệ thống dẫn động cầu trước FWD (Front Wheel Drive)
Ở hệ thống dẫn động cầu trước, động cơ và hộp số được bố trí ở khu vực đầu xe. Lực từ động cơ sẽ chỉ truyền xuốnghai bánh trước và đồng thời cũng là bánh dẫn hướng. Đây là hệ thống dẫn động khá phổ biến trên các mẫu xe sedan, CUV, MPV và SUV cỡ nhỏ và cỡ trung. Chúng ta sẽ thường bắt gặp hệ thống này đối với xe được trang bị động cơ có 4 xy-lanh trở xuống hoặc một phần ít động cơ chữ V 6 xy-lanh. Sẽ không tìm thấy xe nào có 6 xy-lanh thẳng hàng mà lại dùng hệ thống dẫn động cầu trước bởi vì không có đủ không gian để bố trí cả động cơ và hộp số ở phần đầu xe.
– Ưu điểm của hệ thống dẫn động cầu trước FWD là có cho phí sản xuất thấp hơn do không phải lắp thêm trục các đăng như ở hệ thống dẫn động cầu sau, từ đó cũng góp phần tiết kiệm nhiên liệu hơn. Hai bánh sau được treo độc lập, chi tiết đơn giản hơn dẫn đến thể tích khoang hành lý cũng được tối ưu hơn, rộng rãi hơn đáng kể. Do động cơ và hộp số nằm ở phần đầu xe, do vậy trọng lượng phần đầu xe tăng đáng kể, nặng hơn, trọng lượng dồn về hai bánh trước do vậy mà chúng có độ bám đường tốt hơn, các bánh xe dẫn hướng sẽ tránh được tình trạng bị trượt trong quá trình di chuyển, có độ bám đường tốt hơn khiến cho việc dẫn hướng trở nên chính xác hơn, đúng với ý đồ của người lái. Do việc bố trí động cơ, hộp số và các chi tiết truyền động gần nhau, vì vậy mà lực được truyền từ động cơ xuống bánh xe dẫn động ít hao hụt hơn, tiết kiệm nhiên liệu hơn, khai thác đúng nhất với công suất mà chiếc xe mang lại. Không gian nội thất cũng rộng rãi hơn, sàn xe phẳng do không cần bố trí trục các đăng như ở hệ thống dẫn động cầu sau hay hệ thống dẫn động bốn bánh. Giảm thiếu được các chi tiết truyền động sẽ giảm khối lượng chung cho toàn bộ thân xe, cho nên xe dẫn động cầu trước FWD thường có động cơ vừa và nhỏ, hoặc là các mẫu xe phổ thông, phân khúc giá trung bình không quá cao để dễ tiếp cận với người tiêu dùng hơn. Một số mẫu xe của Mitsubishi được trang bị hệ thống dẫn động Front Wheel Drive (FWD) là Attrage, Xpander, Outlander, Xforce.
Có thể tham khảo chi tiết giá bán các mẫu xe tại : https://mitsubishi-tphcm3s.com/bang-gia-xe/
Và Fanpage tham khảo chương trình khuyến mãi : https://www.facebook.com/profile.php?id=100067568653389
– Nhược điểm của hệ thống dẫn động cầu trước FWD là chúng có cơ cấu khá phức tạp, tập trung vào phần đầu xe khiến cho việc sửa chữa mất nhiều thời gian do phải tháo lắp tuần tự các bộ phận và chi tiết. Khả năng chịu tải của xe cũng bị hạn chế, hai bánh xe trước có thể bị trượt nhẹ nếu người lái đạp ga quá mạnh, do lực truyền động chỉ phân bổ xuống hai bánh trước. Không gian hốc bánh xe cũng bị thu hẹp bởi bị chiếm không gian, góc đánh lái cũng hẹp hơn gia tăng bán kính quay vòng của xe, hai bánh xe trước bị giới hạn ở góc quay bánh. Do lực chỉ truyền vào hai bánh trước, nên khi 2 bánh trước bị mất độ bám đường, người lái gần như sẽ bất lực trong việc điều khiển xe. Xe dẫn động cầu trước thường gặp khó khăn khi di duyển off-road, hay đường trơn trượt, và do lực kéo thường không mạnh bằng lực đẩy nên xe thường “đuối sức” ở cung đường đèo, đường dốc quanh co.
2. Hệ thống dẫn động cầu sau RWD (Rear Wheel Drive)
Khác với hệ thống dẫn động cầu trước, hệ thống dẫn động cầu sau RWD có cách bố trí động cơ đặt trước hoặc đặt sau (các xe Hyper Car) và truyền lực xuống bánh sau. Đây là hệ thống dẫn động thường thấy của các dòng xe SUV cỡ trung và lớn, xe bán tải (pick-up) hoặc một số mẫu xe du lịch của nhà Mercedes-Benz, BMW hay Audi. Hệ thống dẫn động cầu sau cho phép thiết kế động cơ lớn nhiều xy-lanh đặt ở phần đầu xe, do không nằm cùng hộp số và hộp truyền động. Xe trang bị động cơ lớn hơn mang đến công năng cao hơn, các mẫu xe thể thao thường có nhiều xy-lanh đến 8 thậm chí là 10, 12, do vậy chọn hệ thống dẫn động cầu sau dường như là lựa chọn tối ưu nhất có thể.
– Ưu điểm của hệ thống dẫn động cầu sau là khả năng phân bố hệ thống dẫn động và truyền lực cân đối hơn. Lực truyền từ động cơ sẽ đến hai bánh xe sau, như vậy hai bánh trước chỉ có nhiệm vụ dẫn hướng. Không gian cho phần đầu xe sẽ rộng rãi hơn cho nhà sản suất có thể cải tiến hệ thống lái, hệ thống treo phức tạp. Ví dụ như một số dòng xe của Mercedes-Benz, BMW có hệ thống treo thích ứng có thể thay đổi chiều cao của lò xo, hành trình giảm xóc…sẽ tối ưu cho an toàn và nâng cao trải nghiệm lái xe của khách hàng. Do việc phân bổ trọng lượng tương đối đồng đều, nên xe dùng hệ thống dẫn động cầu sau RWD có khả năng tăng tốc tốt hơn, hai bánh xe sau có độ bám đường tốt hơn ở trạng thái nghỉ, đặc biệt là các mẫu xe có khối lượng bản thân nặng thì việc tăng tốc không quá ì ạch, tận dụng tối đa lực đẩy của động cơ. Tượng tự, xe khách, xe tải cũng sử dụng hệ thống dẫn động cầu sau là đa số. Việc sửa chữa của xe dẫn động cầu sau đơn giản hơn và có thể tháo lắp từng cụm bộ phận, việc kiểm tra và thay thế phụ tùng không mất nhiều thời gian hơn là xe dùng hệ thống dẫn động cầu trước.
– Nhược điểm của hệ thống dẫn động cầu sau là xe sẽ bị hao hụt công suất khá nhiều, do phải bố trí hệ thống truyền lực ở cự li dài. Xe sẽ nặng hơn do đó sẽ khiến tiêu hao nhiên liệu hơn. Để tối ưu cho xe dẫn động cầu sau, nhà sản xuất phải lựa chọn vật liệu cao cấp hơn, tăng phi phí sản xuất, tăng dung tích động cơ và từ đó mà giá thành xe dẫn động cầu sau mắc hơn. Sàn xe sử dụng cầu sau thường có 1 gờ ở giữa hàng ghế, đó là nơi bố trí trục các-đăng truyền động từ động cơ và hộp số đến hai bánh xe sau, cho nên không gian bên trong khoang hành khách sẽ bị thu hẹp, và khoảng không để chân cho người ngồi ở giữa sẽ không thoáng như xe sử dụng cầu trước. Khoang hành lý cũng từ đó mà bị thu hẹp hơn. Hai bánh xe trước có độ bám đường thấp hơn do trong lượng không còn được tập trung vào phần đầu xe nữa, dẫn đến tình trạng thiếu lái, trơn trượt. Điều này cũng xảy ra với bánh xe sau ở góc cua hay đường trơn trượt, dễ mất độ bám đường vì vậy mà xe dẫn động cầu sau cần thiết trang bị thêm hệ thống kiểm soát lực kéo, cân bằng điện tử, kiểm soát trơn trượt. Tương tư như hệ thống dẫn động cầu trước, nếu 2 bánh sau bị sa lầy thì người lái sẽ mất khả năng điều khiển xe, xe dẫn động cầu sau cũng không tối ưu trong việc off-road, đường trơn trượt. Tuy nhiên xe sử dụng cầu sau có lực đẩy tốt hơn lực kéo nếu đi trên cung đường đèo quanh co so với là xe cầu trước.
3. Hệ thống dẫn động 4 bánh bán thời gian 4WD (4 Wheel Drive)
Nhằm tối ưu hóa khả năng vận hành có ở cả xe sử dụng dẫn động cầu trước và cầu sau, hệ thống dẫn động 4 bánh bán thời gian ra đời. Khả năng di chuyển của xe linh hoạt hơn, phù hợp với nhiều điều kiện di chuyển ở các địa hình khác nhau, khắc phục được nhược điểm của hệ thống dẫn động 1 cầu. Ở chế độ dẫn động này, xe có thể lựa chọn việc di chuyển bằng cầu trước, cầu sau hoặc sử dụng cả 2 cầu. Hệ thống dẫn động 4 bánh bán thời gian thường có 3 chế độ 2H (dẫn động cầu sau), 4H (dẫn động 4 bánh toàn thời gian) và 4L (chế độ vượt địa hình, hoặc khóa vi sai). Mitsubishi Pajero Sport 4×4 AT được trang bị hệ thống dẫn động Super Select 4WD II với 4 chế độ gài cầu 2H, 4H, 4Hlc và 4Llc, kết hợp với khóa vi sai trung tâm và khóa vi sai cầu sau, điều này cho phép xe hoạt động ở nhiều chế độ gài cầu khác nhau, vượt trội trên nhiều dạng địa hình, đặc biệt là khả năng off-road.
– Ưu điểm của hệ thống dẫn động 4 bánh bán thơi gian nằm ở khả năng di chuyển linh hoạt, ngoài ra một số xe còn trang bị lựa chọn chế độ chạy địa hình, nhờ đó mà người lái tự tin hơn trong việc sử dụng, tăng cảm giác lái xe thực thụ cho những người thích trải nghiệm. Chỉ cần một bánh xe có độ bám đường, vẫn có thể vượt qua vùng sa lầy. Ở một số quốc gia có địa hình chuyên biệt, đường tuyết thì xe được trang bị hệ thống dẫn động 4WD được ưa thích sử dụng.
– Nhược điểm của hệ thống dẫn động 4 bánh 4WD là kết cấu phức tạp và sử dụng các chi tiết cơ khí lớn như các đăng, vi sai, do đó mà gia tăng đáng kể trọng lượng xe, góp phần tăng tiêu hao nhiên liệu. Xe sử dụng hệ thống dẫn động 4 bánh bán thời gian cũng có giá thành sản xuất cao hơn, trang bị hệ thống an toàn và chuyển cầu hiện đại yêu cầu nhà sản xuất phải sử dụng vật liệu cao cấp hơn, có độ bền cao. Sử dụng xe dẫn động 4 bánh bán thời gian phức tạp hơn và đòi hỏi người lái xe phải am hiểu về kỹ thuật, kỹ năng lái xe.
4. Hệ thống dẫn động 4 bánh toàn thời gian AWD (All Wheel Drive)
Hệ thống dẫn động 4 bánh toàn thời gian có điểm chung với hệ thống 4 bánh bán thời gian là đều sử dụng cả cầu trước, cầu sau hoặc đôi khi là cả 2 khi cần thiết. Tuy nhiên, hệ thống này được điều khiển hoàn toàn vào máy tính trên xe. Xe sẽ sử dụng các cảm biến tốc độ, gia tốc, cảm biến góc đánh lái, cảm biến trượt để đưa ra phương án xử lý phù hợp khi xe gặp vấn đề ở các bánh xe. Người lái có thể chọn chế độ địa hình, việc còn lại hệ thống sẽ tự động tính toán và điều khiển.
Một phần nhỏ trên các dòng xe phổ thông được trang bị hệ thống này, trong khi đó đa số thương hiệu xe sang gần như là có. Có thể kể đến một số tên gọi của hệ thống dẫn động 4 bánh toàn thời gian của các hãng như Quattro của Audi, 4-Matic của Mercedes-Benz, Xdrive của BMW hay 4-Motion của Volswagen….Mitsubishi Outlander 2.4 CVT cũng được trang bị hệ thống này.
Hoạt động của hệ thống dẫn động 4 bánh toàn thời gian được trang bị vi sai trung tâm nhưng có giới hạn trượt, nhờ vào tính năng giới hạn trượt mà hệ thống sẽ phân bổ moment xoắn đến cầu còn lại nếu như một cầu bị trượt. Ở một số mẫu xe hạng sang, vi sai trung tâm được trang bị các cảm biến, có thể phát hiện ra bánh xe nào bị trượt từ đó có thể phanh cục bộ bánh xe bị trượt, truyền moment xoắn đến các bánh xe có độ bám đường.
– Ưu điểm của hệ thống AWD là phân bổ lực kéo đều giữa cầu trước và cầu sau, giúp xe có khả năng tăng tốc tốt hơn. Hệ thống tối ưu trong việc vượt địa hình nhờ vào khả năng phân phát lực kéo đến bánh xe duy nhất có độ bám đường, nhờ đó mà xe thoát qua khỏi khu vực sa lầy. Mặt khác, ở một số khu vực như Bắc Mỹ, Bắc Âu, điều kiện đường xá thường xuyên phủ đầy tuyết, hệ thống AWD được trang bị trên xe phát huy khả năng ổn định. Người lái sẽ không cần chọn chế độ gài cầu phức tạp như trên hệ thống dẫn động 4WD, mà chỉ cần lựa chọn chế độ chạy địa hình phù hợp.
– Nhược điểm: hệ thống dẫn động 4 bánh toàn thời gian AWD có giá thành đắt đỏ nhất so với các hệ thống dẫn động còn lại, và chúng cũng tiêu hao nhiên liệu nhiều hơn. Các chức năng hoạt động dựa vào thông tin đầu vào là các cảm biến, vật liệu cấu thành nên hệ thống này cũng là dạng vật liệu cao cấp, cho nên khi có hỏng hóc chi phí sửa chữa thường cao,
